Ixiar Rozas (Lasarte-Oria,1962) participó en el programa Letras para el Arte en 2016. La escritora escogió la obra Su-dur de Juan Luis Moraza (Vitoria-Gasteiz, 1960).
La actividad tuvo lugar el 22 de noviembre de 2016 en la Sala Plaza.
IXIAR ROZAS (Lasarte-Oria, 1972)
Escritora, dramaturga, investigadora y docente.
Publica narrativa, poesía, teatro, textos críticos y artículos en revistas especializadas, materiales que se han publicado en varios países e idiomas (Euskadi, México, Italia, Reino Unido, USA, Portugal, Rusia y Eslovenia). Algunos títulos: Una sola noche/ Gau bakar bat (2004), Negutegia (2006), Invernario (2009), Beltzuria (2014), Ejercicios de ocupación. Afectos, vida y trabajo (co-editado con Quim Pujol, 2015). Realiza y dirige la serie de documentales Humano caracol, donde retrata a artistas contemporáneos (2006-09).
Doctora en Bellas Artes por la Universidad del País Vasco (UPV), es miembro del comité editorial internacional de la revista de performing arts MASKA (Lljubljana, Eslovenia) y forma parte de ARTEA (UCLM), grupo de investigación y práctica escénica.
Es profesora de educación artística en la facultad de Ciencias de la Educación y Humanidades HUHEZI (Mondragon Unibertsitatea, MU, País Vasco) y profesora invitada en el Máster de Investigación y Creación en Arte (EHU/UPV). Es miembro, asimismo, de Azala espacio (Lasierra, País Vasco), epicentro de prácticas escénicas y sus contaminantes.
Organiza y co-organiza seminarios y eventos relacionados con la creación y el pensamiento contemporáneos. Entre otros: Periferiak (2002-2007), En la REsonancia (2011), Arrakalatuta (2014-15) o Proklama (2014-16).
Lleva algunos años trabajando de forma práctica y teórica el espacio entre la voz, el cuerpo y la materialidad del lenguaje. Algunos trabajos: Plastika (2013-actualidad) realizado con Maite Arroitajauregi, Mursego y Al final todo sucede a la vez (2016) con Mikel R. Nieto, en el marco del Observatorio de la Escucha.
2014
Beltzuria | Pamiela.
2006
Negutegia | Pamiela.
2004
Yako eta lurra | Erein.
Gau bakar bat/Una sola noche | Hiru.
2002
Yako eta haizea | Erein.
Sartu, korrontea dabil | Erein.
Luego les separa la noche | Erein.
2001
Yako | Erein.
Patio bat bi itsasoen artean | Arabako Foru Aldundia.
Korronteak | Kutxa.
Izurderen bila | Erein.
2000
Enzefalograma zuria | Txalaparta (Kutixiak ipuin antologian).
Edo zu edo ni | Erein.
1998
Bataioa | (Euskaldunon Egunkariako 9808 Narrazioak ipuin bilduman).
Zer gertatzen da ahotsaren espazioan. Zer, ahotsa desagertu aurretik.Eta ondoren, ahotsa desagertu ondoren? Ahotsak mukuru egiten du, gainezka, gehiegikeria modura. Pentsamenduan beti gailendu da hitza. Hitzaren eta esanahiaren erreinuak itzala egin dio ahotsari. Hitzak ahotsailundu du. Esanahiak ahotsa kendu dio hitzari, haragia, gorputza ezabatu dio. Esanahiaren erreinuan hitza ez daeztarritik irteten, ezta gorputzaren tolesduretatik ere. Eta ahotsa orokortasunez izan da begiratua, ulertua, ikertua. Bakartasuna, besteekin bakarrak egiten gaituen bakartasuna, alboratua izan da, ertz batean geratu da.Beltzuria ahotsaren espazio politikoaren inguruko gogoeta da, horretarako bizitza istorio batzuk zeharkatzen dituelarik.
Edo zu edo ni emakume batek bere bizitza pertsonalean egiten duen aukeraketaz mintzo da. Erabakia hartu ondoren bidaia-bazterrean geratzen diren gauzez. Kasualitateaz eta maitasunaz mintzo da. Hirurogei urte inguruan dabilen emakumeak berealdiko astindua emango dio bizitzari. Atzean geratuko dira ordu arteko guztiak. Bizitza luze bat. Edo zu edo ni. Erabaki ausarta baina askatzailea. Bizitza eraberritu baten agindua eta haren gertutasunaren larrimina sentiarazten dio irakurleari eleberri honek. Horrela, derrigor egin behar zuen eztanda harreman zaharrak: edo zu edo ni. Horixe da mundu zaharraren epaia. Ordurako, ordea, Grazianak hartua zuen bere erabakia.
Abdou, Sara, Edmun eta Niko dute izena, baina Babak, Charlotte, John, Maddi edo Kike izan zitezkeen. Hiri handi batera trenez iristen den etorkina, Edmun ezagutu arte dena bi aldiz pentsatzen zuen emakumea, hiru begi dituen argazkilaria eta maitasuna pareta bateko pitzaduren zehar egiten duen opilgilea. Abdou, Sara, Edmun eta Niko; Sartu, korrontea dabil elaberriaren mikrokosmosa osatzen duten pertsonaietako batzuk. Korrontea dabilela ikusterakoan sartzea erabaki dutenak. Sartu ostean hiriaren hatzaparren menera geratzen direnak, horrek beren bizitzetan izango dituen ondorioak aurretik kalkulatu gabe. Eta behin barruan daudela ezingo dute atzera egin. Bizi. Eta hiriko edozein metro karratuan zoriona bilatu; hori besterik ez.
Una sola noche habla sobre la última noche. Es la unidad de tiempo para un Apocalipsis que se ha hecho cotidiano.
La presidiaria es el centro de esta obra sin centro. Una mujer sola, su carcelera, se ahoga en su vida de silencios y renuncias. La voz insoportable de un periodista redobla el peso de los silencios que él mismo produce, tras la pantalla, a través del hilo del teléfono, frente al rostro contenido de la mujer alguna vez amada. Un pintor se debate entre ausencias que sus dibujos no pueden colmar. Una pareja de mendigos habla, bebe y proyecta proyectos absurdos, ahora que todo tiene que terminar. Un niño sin nombre espera nacer. Y todos andamos, ridículamente, con zapatos naranjas.
Gau bakar bat azken gauean kokatzen da, eguneroko bilakatu den Apokalipsiaren denbora unitate horretan.
Zentrurik gabeko antzerki- lan honen zentrua da presoa. Haren kartzelaria, emakume bakartua, uko- egitez eta isiltasunez beteriko bizitza batean itotzen da. Kazetariaren ahots jasangaitzak biderkatu egiten ditu berak sortutako isiltasunen pisua, pantailaren baitan, telefono- hariaren zehar, behin maitatutako emakumearen aurpegi estuaren aurrean. Margolaria hara hona dabil bere marrazkiek bete ezinezko ausentzien artean. Eskale bikoteak, dena amaitzear dagoenez, egitasmo zentzugabeak asmatzen ditu hitz egin eta edaten duen bitartean. Izenik gabeko umeak jaio nahiko luke. Eta bitartean, denok gabiltza, modu irrigarrian, zapata laranjekin. (Fuente: Marina Garcés).
Yako, uharte batean munduratu zen neska, lur bilakatu da. Sua izan zen hasieran, gehiegi berotzen zuen bere gorputzak. Haizeak eramaten zuen ondoren, bere gorputza arinegia bihurtu zelako. Orain lurra tinkoago zapalduko du Aezihan barrena, bere lagunekin batera, bere senitarte berriarekin batera. Eta horrela iritsiko da ber